Lốp xe đi không êm do đâu?

Nhiều kết quả nghiên cứu cho thấy, tiếng ồn lớn nhất thường phát ra từ ta-lông hay còn gọi là rãnh hoa của lốp. Nếu xe vận hành với tốc độ nhanh, ta-lông tiếp xúc với mặt đường, hút không khí vào các rãnh và nén chúng xuống mặt đường. Không khí bị nén sẽ bật ra ngay khi ta-lông rời khỏi mặt đường.

“Cấu trúc” ta-lông càng phức tạp thì không khí càng bị hút vào nhiều. Do đó, ta-lông có hoa văn dạng khối hoặc vấu sẽ phát ra nhiều tiếng ồn hơn hoa văn kiểu gân dọc. Chưa kể, vận tốc của xe sẽ tỉ lệ thuận với độ ồn. Có nghĩa, vận tốc càng cao độ ồn càng lớn và ngược lại.

Ta-lông có nhiều hoa văn khác nhau, tạo ra khả năng thoát nước khác nhau, tương ứng với các điều kiện đường xá khác nhau và đặc thù của từng dòng xe.

Chẳng hạn, ta-lông có các gân chạy zíc zắc hình chữ “chi” dọc theo bề mặt của lốp là loại phù hợp chạy trên đường nhựa với tốc độ cao. Các gân dọc kiểu này có khả năng hạn chế tối đa lực cản trượt ngang, lực cản lăn của lốp, giúp người lái điều khiển tốt hơn. Tuy loại lốp có gân dọc đi êm, ít ồn nhưng sức kéo không thể bằng hoa vấu.

Ta-lông kiểu hoa vấu có nhiều rãnh chạy ra mép lốp tạo thành những góc vuông. Lốp loại này sản sinh ra nhiều lực kéo, lực cản và lực lăn cao hơn nhưng lực cản trượt ngang lại không tối ưu, độ ồn lớn. Loại lốp này thường được trang bị trên những mẫu xe thường xuyên di chuyển ở điều kiện mặt đường không bằng phẳng (gồ ghề, không trải nhựa), chạy với tốc độ chậm, tiêu biểu là xe tải hạng nặng.

Nếu ta-lông là loại kết hợp giữa gân dọc và vấu sẽ hạn chế lực trượt ngang, hỗ trợ cho phanh và hệ dẫn động, vận hành tối ưu trên cả mặt đường bằng phẳng (đường nhựa) lẫn đường gồ ghề.

Ta-lông kiểu hoa khối với sự hiện diện của các khối hình độc lập trên bề mặt lốp. Loại lốp này thường sử dụng tại những nơi có tuyết hoặc lốp bố tròn. Tác dụng của những hoa văn hình khối là hạn chế độ trơn trượt (trượt dài hoặc trượt quay) trên những cung đường có bùn hoặc phủ tuyết. Tuy nhiên loại lốp này nhanh bị mòn hơn so với những lốp có hoa văn khác, nhất là khi di chuyển trên mặt đường cứng.

Bên cạnh đó còn có lốp hoa 1 chiều, hướng theo chiều quay. Những rãnh ngang sẽ sắp xếp theo chiều quay nhất định nhằm nhằm tăng khả năng thoát nước nên xe vận hành ổn định ngay cả khi đi trên mặt đường ướt.

Những dòng lốp làm từ cao su mềm sẽ êm nhưng làm giảm sự hưng phấn khi lái xe và hao tốn nhiên liệu hơn (từ 7 đến 10% trong tình huống cụ thể). Ngoài ra, ta-lông lốp cũng là yếu tố làm tăng hoặc giảm tiếng ồn, tất nhiên, điều này vẫn phụ thuộc vào các điều kiện khác.

Vậy chọn lốp xe nào đi êm nhất?

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều thương hiệu lốp xe. Top 10 thương hiệu được người tiêu dùng ưa chuộng nhất phải kể đến những cái tên như Bridgestone (Nhật Bản), Goodyear (Mỹ), Michelin (Pháp), Continental (Đức), Sumitomo (Nhật Bản), Pirelli (Ý), Hankook (Hàn Quốc), Yokohama (Nhật Bản), Maxxis (Đài Loan), Cooper Tires (Hoa Kỳ)...

Tại Việt Nam, ô tô chỉ được phép vận hành trong giới hạn tối đa 90km/h và do chất lượng mặt đường không cao, rất nhiều chỗ lồi lõm, rải rác “ổ gà”, thậm chí cả “ổ voi” nên lái xe thường chuộng những dòng lốp ít ồn. Nhưng cũng cần cân nhắc nên mua loại lốp nào cho phù hợp với chiếc xe của mình. Lý do đơn giản là các hãng thường tung ra nhiều dòng sản phẩm khác nhau, tương ứng với đặc điểm vận hành của từng dòng xe. Lốp dành cho dòng hatchback, sedan sẽ có nhiều điểm khác biệt so với xe bán tải hoặc dòng SUV.

Theo khảo sát của Banxehoi, người tiêu dùng hiện nay rất chuộng sản phẩm của Michelin và Bridgestone. Lái xe miền Bắc chuộng lốp Michelin trong khi miền Nam lại ưa thích Bridgestone. Tuy nhiên, xét về doanh số, lốp Michelin bán được nhiều hơn. Hầu hết người tiêu dùng đều chung ý kiến là loại lốp này êm, ít ồn so với những loại lốp khác.

Đó là cảm nhận chính xác nhưng chưa đủ bởi đa số các nhà sản xuất lốp đều tung ra thị trường nhiều dòng sản phẩm khác nhau, đa dạng hóa, từ êm cho đến ồn. Việc các nhà phân phối trong nước chọn dòng sản phẩm nào đưa về tiêu thụ cũng ảnh hưởng đến tâm lý, thói quen của người dùng. Ví dụ dòng lốp Michelin Primacy 3ST là sản phẩm dành riêng cho thị trường Đông Nam Á hay những thị trường mà người dùng muốn cảm nhận sự êm ái, không mấy quan tâm đến tiêu chí cảm giác lái hay tốc độ. Bridgestone cũng có dòng sản phẩm tương ứng là Turanza GR90, đáp ứng tốt yêu cầu của khách hàng Đông Nam Á. Tuy nhiên do cách tiếp cận thị trường không mạnh mẽ khiến doanh số giữa hai dòng này chênh lệch.

Ngoài ra, nhiều người cho rằng, do mềm hơn nên lốp Michelin nhanh mòn. Thực tế, nhận xét này cũng không hoàn toàn đúng, lốp nhanh mòn chủ yếu là do cách điều khiển của người lái và tình hình đường xá giao thông tại Việt Nam chưa thực sự tốt, vẫn còn nhiều đoạn đường xấu.

Nếu bạn thường xuyên có những chuyến đi xa, đi đường trường thì nên chọn dòng lốp Bridgestone bởi loại này vốn nổi tiếng về độ bền. Cũng cần chú ý là đường xá nước ta rất xấu, có trường hợp lốp chưa bị mòn mà vỏ đã hỏng không thể cố dùng thêm được.